برای طراحی و تنظیم سوالات پرسشنامه، از نتایج بدست آمده که حاصل مطالعه کتب، مقالات و مصاحبه با برخی مدیران و خبرگان، بوده است، استفاده شده است.
بنابراین با توجه به مدل کلی تحقیق و توضیحات فوق، پرسشنامه ابتدایی بر اساس متغیرهای ۳ گانه تحقیق(اهمیت فعالیت، توانمندی داخلی و توانمندی خارجی) تنظیم گردیده، سپس با کمک اساتید راهنما و مشاور و بهره گیری از تجربه چند نفر از افراد صاحب نظر، پرسشنامه ابتدایی اصلاح و تکمیل گردیده است.
با توجه به مدل پژوهش پرسشنامه تحقیق از دو بخش کلی تشکیل یافته است. بخش اول به بررسی قابلیت واگذاری فعالیت ها بر اساس معیارهای واگذاری می پردازد، بخش دوم مربوط به بررسی نحوه واگذاری فعالیت ها بر اساس روش های واگذاری می باشد. این پرسشنامه شامل ۴ سؤال اصلی می باشد که سؤال اول آن مربوط به قابلیت واگذاری فعالیت ها می باشد(که خود شامل ۸ سوال فرعی است) و ۳ سؤال دیگر آن مربوط به نحوه واگذاری فعالیت ها می باشد. (جهت مطالعه پرسشنامه، رجوع شود به پیوست شماره ۱ )
۳-۶-۲- مقیاس ابزار اندازه گیری(پرسشنامه) تحقیق:
پرسشنامه یکی از رایج ترین تکنیک های جمع آوری اطلاعات و ابزار علمی برای اندازه گیری و جمع آوری نوع خاصی از اطلاعات است. اگر مراحل منطقی تحقیق علمی به سه مرحله: تجسس، توصیف و تفسیر تقسیم شود، پرسشنامه در مرحله تجسس یا جمع آوری وسیع اطلاعات قرار می گیرد. با توجه به اینکه اطلاعات مورد نیاز تحقیق، قابلیت اندازه گیری با وسایل عینی ندارد، و صفت های مورد مطالعه، صفات پنهان هستند و وسیله مناسب برای سنجش این صفات، مقیاس های نگرش سنجش است؛ در تحقیقات کمّی، معمولاً از پاسخ دهندگان خواسته می شود به سوالات ساختارمند ارائه شده، پاسخ دهند و یا از بین مجموعه ای از پاسخ ها، یکی را انتخاب کنند. پاسخ های ساختارمند تحقیق را می توان به صورت درصد و میانگین یا شکل های دیگر خلاصه نمود. تحقیق پیمایشی به طور کل با تحقیق کمّی همراه بوده و نوع ابزار مورد استفاده آن، پرسشنامه است.(رضایی،۱۳۸۷، ص۱۶۱)
چهار نوع مقیاس اندازه گیری: اسمی، ترتیبی، فاصله ای و نسبی در آمار استفاده می شود که هر یک کاربرد متفاوتی در بررسی های آماری دارند. (سرمد و همکاران،۱۳۸۴، ص ۴۶) اندازه گیری نسبی بیشترین انعطاف پذیری را در بین مقیاس های اندازه گیری دارد. طیف لیکرت هر چند از نظر فنی یک مقیاس ترتیبی است، اما محققان آن را مقیاس فاصله ای در نظر می گیرند و از فنون آماری پیشرفته در تجزیه و تحلیل آماری بهره می گیرند. بر اساس قواعد نمره گذاری طیف لیکرت، به گزینه های تأثیر خیلی کم تا تأثیر خیلی زیاد، نمرات ۱ تا ۵ اختصاص می یابد. در نتیجه میانگین مجموع سؤالات مربوط به هر متغیر، به عنوان اندازه ی آن متغیر در نظر گرفته می شود. در واقع اطلاعات کیفی به اطلاعات کمّی تبدیل شده و متغیر های تحقیق، به صورت مقیاس فاصله ای درآمده است.
بنابراین در پرسشنامه تحقیق حاضر برای گویه های سؤال اول پرسشنامه از مقیاس لیکرت با پنج گزینه روی پیوستار تأثیر خیلی کم تا تأثیر خیلی زیاد استفاده شده و برای سؤالات دوم، سوم و چهارم از مقیاس اسمی (به صورت چند گزینه ای) و انتخاب میان گزینه های مورد نظر استفاده شد.
۳-۷- آزمون برارزش داده ها
آزمون بر ارزش داده ها و تعیین میزان اعتماد یا پایایی و اعتبار یا روایی در تحقیقات از اهمیت زیادی برخوردار است. زیرا اندازه گیری مطلوب آن است که نتایج حاصل از آن اولاً دقیق و صحیح باشد، یعنی بیانگر تفاوت های حقیقی در واقعیت یا پدیده مورد اندازه گیری باشد و ثانیاً مبیّن همان صفت یا صفاتی باشد که مورد نظر محقق بوده است، و درست همان چیزی باشد که در تعریف مسئله آمده است.(کلانتری، ۱۳۸۹، ص۷۳)
۳-۷-۱- روایی(اعتبار):
مهمترین معیار در درستی سنجش، روایی آن است. سنجشی که روایی نداشته باشد، پایایی آن بی ارزش است. به عبارت دیگر روایی مقدم بر پایایی است. وقتی که در مورد روایی سنجش صحبت می شود، منظور این است که درباره نمره های آزمون چه نوع تعمیم های منطقی می توان اعمال کرد. (رضایی،۱۳۸۷،ص۱۶۶) بر خلاف پایایی که عمدتاً یک مسئله کمّی و قابل اندازه گیری است، روایی ابزار تحقیق مسئله ای عمدتاً کیفی بوده و ارزیابی آن بسیار مشکل می باشد. برای سنجش اعتبار و روایی ابزار اندازه گیری روش هایی وجود دارد که مهمترین آنها عبارتند از: ۱- اعتبار وابسته به محتوا ۲- اعتبار وابسته به ملاک ۳- اعتبار وابسته به سازه. (کلانتری،۱۳۸۹،ص ۷۷) زمانی پرسشنامه دارای روایی محتوا است که سوالات پرسشنامه، محتوای کامل صفتی که آزمون برای اندازه گیری آن ساخته شده است، را در بر گیرد. (رضایی،۱۳۸۷،ص ۱۶۶) که معمولاً توسط افراد متخصص در موضوع مورد مطالعه انجام می گیرد. از این رو اعتبار محتوا به قضاوت داوران بستگی دارد. (کلانتری،۱۳۸۹،ص۷۷) برای بررسی اعتبار پرسشنامه، با توجه به ماهیت موضوع، روش وابسته به محتوا بهترین و درست ترین روش است. در این روش، اساس قضاوت این است که پرسشنامه تا چه اندازه صفات، اهداف، و محتوای مورد نظر را پوشش داده است. این اعتبار اطمینان می دهد که ابزار مورد نظر به تعداد کافی پرسش های مناسب برای اندازه گیری مفهوم مورد استفاده را در بر دارد. به بیان دیگر نشان می دهد که ابعاد و عناصر یک مفهوم تا چه حد تحت پوشش دقیق قرار گرفته است. (رضایی، ۱۳۸۷،ص ۱۶۶)
برای تعیین روایی پرسشنامه، طرح اولیه پرسشنامه تهیه گردید و به وسیله اساتید راهنما و مشاور و چند نفر از افراد صاحب نظر بررسی شد که در نتیجه مواردی جهت اصلاح پیشنهاد گردید و سرانجام پس از اعمال اصلاحات مذکور، پرسشنامه نهائی تدوین گردید.
۳-۷-۲- پایایی(اعتماد):
اعتماد یا پایایی آزمون به دقت اندازه گیری و ثبات آن مربوط می شود و منظور، رسیدن به نتایج یکسان در آزمون های مکرر است. در تحقیقات علمی، ادعای نتایج پایا و معتبر بسیار ضروری است. هیچ سنجشی از خطا مصون نیست و ابزار تحقیق هر قدر هم دقیق طراحی شده باشد و هر قدر در استفاده از آن دقت شود، باز هم سنجش نهایی آن همواره با خطا آمیخته است. منظور از دقت اندازه گیری آن است که نمره کسب شده توسط فرد تا چه حدی می تواند بیانگر نمره حقیقی وی باشد. توانایی ابزار در حفظ پایایی خود، در طول زمان حاکی از پایداری و تغییر پذیری اندک آن می باشد، این توانایی نشان دهنده ارزش ابزار است. (رضایی، ۱۳۸۷، ص ۱۶۷) در اینجا سعی می گردد مشخص شود که آیا نتایج حاصل از اندازه گیری توسط یک ابزار مشخص قابل اعتماد است یا خیر؟ یعنی ابزار اندازه گیری ما(پرسشنامه) با چه دقت یا صحتی موضوع مورد بررسی را قابل اندازه گیری کرده است و اگر اندازه گیری مربوطه تحت همان شرایط تکرار شود آیا همان نتایج قبلی بدست می آید یا خیر؟ (کلانتری،۱۳۸۹، ص ۷۳)
ماهیت شفاف و روشن متغیرها و روش های واگذاری در پرسشنامه، و استفاده از مصاحبه در حین تکمیل پرسشنامه و نیز استفاده از روش Topsis برای تجزیه و تحلیل داده ها، کفایت از این می کند که پرسشنامه طراحی شده از پایایی مناسبی برخوردار بوده، بنابراین نیازی به محاسبه روش های معمول آماری همچون ضریب آلفای کرونباخ نمی باشد.
۳-۸- روش تجزیه و تحلیل داده ها
-
- تکنیک TOPSIS :
این روش در سال ۱۹۸۱ توسط هوانگ ویون ارائه گردید. در این روش m گزینه بوسیله n شاخص مورد ارزیابی قرار میگیرند و هر مساله را میتوان به عنوان یک سیستم هندسی شامل m نقطه در یک فضای n بعدی در نظر گرفت. این تکنیک بر این مفهوم بنا شده است که گزینه انتخابی باید کمترین فاصله را با راه حل ایدهآل مثبت ( بهترین حالت ممکن، ) و بیشترین فاصله را با راهحل ایدآل منفی ( بدترین حالت ممکن، ) داشته باشد. فرض بر این است که مطلوبیت هر شاخص بطور یکنواخت افزایشی و یا کاهشی است . حل یک مسئله به روش TOPSIS شامل شش مرحله است که به شرح زیر مشخص شدهاند.
مراحل این تکنیک عبارتند از:
۱- ماتریس D را به کمک فرم اقلیدسی به یک ماتریس بیمقیاس شده، تبدیل کنید. ماتریس بدست آمده،ND نامیده میشود.
۲- ماتریس بیمقیاس وزین را بدست آورید:
که در آن V ماتریس بیمقیاس موزون و W یک ماتریس قطری از وزن های بدست آمده برای شاخصها میباشد.
۳- راه حل ایدهآل مثبت و راهحل ایدهآل منفی مشخص نمایید.
=گزینه ایدهآل مثبت
=گزینه ایدهآل منفی
J1= {2،۱….،n| به ازای عناصر مثبت شاخصها}
J2= {2،۱….،n| به ازای عناصر منفی شاخصها}
۴- اندازه فاصله بر اساس فرم اقلیدسی به ازای راهحل ایدهآل منفی و گزینه مثبت و همین اندازه را به ازاء راهحل ایدهآل مثبت و گزینه منفی به صورت زیر بدست آورید:
; (i= ،۲،۱…،m)
; (i= ،۲،۱…،m)
۵- نزدیکی نسبی AI به راه حل ایدهآل به صورت زیر محاسبه میشود:
; ( =،۲،۱…,n)
چنانچه باشد آنگاه ۰= و ۱= Ci میشود و در صورتی که باشد، آنگاه ۰= و ۰= Ci خواهد شد، بنابراین هر گزینه Aj به راه حل ایدهآل نزدیکتر باشد، مقدار Ci آن به یک نزدیکتر خواهد بود.
۶- رتبهبندی گزینهها در این مرحله انجام میگیرد و بر اساس ترتیب نزولی Ci میتوان گزینههای موجود را بر اساس بیشترین اهمیت رتبهبندی کرد. (آذر و رجبزاده، ۱۳۸۱، ص ۱۲۸-۱۲۶)
فصل چهارم:
تجزیه و تحلیل داده ها
۴-۱- مقدمه
تجزیه و تحلیل داده های جمع آوری شده و آزمون فرضیه ها از اساسی ترین بخش های هر پژوهش علمی به شمار می آید. پس از گردآوری داده ها، مرحله جدیدی از فرایند تحقیق که به مرحله تجزیه و تحلیل داده ها مربوط است، آغاز می شود. در این مرحله محقق با بهره گرفتن از روش های مختلف و با تکیه بر معیار عقل سعی می کند داده ها را در جهت آزمون فرضیه ها و ارزیابی آن مورد بررسی قرار دهد. برای اینکه این امر به نحو صحیح انجام گیرد داده های جمع آوری شده، بایستی به طور عملی و با روش های آماری مناسب مورد پردازش قرار گیرد و به صورت اطلاعات قابل استفاده درآید. تجزیه و تحلیل داده ها برای بررسی صحت و سقم فرضیه ها برای هر نوع تحقیقی از اهمیت خاصی برخوردار می باشد. در تجزیه و تحلیل دادهها روشهای آماری مختلف را میتوان استفاده کرد. علت استفاده از روشهای متفاوت آماری به نوع، ماهیت، روش اجرا، روش گردآوری اطلاعات و اهداف تحقیق بر میگردد و از روشهای ساده و اولیه آماری تا روشهای پیچیده و پیشرفته را شامل میشود. در تجزیه و تحلیل آماری کمی و کیفی از روشهای توصیفی و استنباطی آمار استفاده میشود.
در این فصل برای تجزیه و تحلیل داده های جمع آوری شده، ابتدا به بررسی و توصیف اطلاعات و ویژگی های عمومی پاسخ دهندگان و سپس به تجزیه و تحلیل توصیفی داده های هر یک از سؤالات تحقیق پرداخته می شود. سپس با بهره گرفتن از تکنیک TOPSIS فعالیت های دانشگاه کاشان رتبه بندی می گردند. ضمناً در این پژوهش برای اجرای تکنیک TOPSIS از نرم افزارهای SDI Tools و Microsoft Office Excell استفاده شده است.
۴-۲- تحلیل ویژگی های جمعیت شناختی پاسخ دهندگان:
در این بخش به توصیف داده های مربوط به ویژگی های عمومی پاسخ دهندگان (ویژگی های جمعیت شناختی) نمونه مورد مطالعه که شامل سن، جنسیت، وضعیت تأهل، وضعیت شغلی، وضعیت استخدامی، میزان تحصیلات، سابقه خدمت در دانشگاه کاشان می باشد، پرداخته می شود.
۴-۲-۱- سن:
در این بخش، اطلاعات مربوط به سن پاسخ دهندگان بیان می شود. بر اساس یافته های حاصل از تحلیل داده ها، ۳% درصد افراد دارای سن زیر ۳۰ سال، ۳۰% دارای سن ۳۰ تا ۴۰ سال، ۳۰% دارای سن ۴۰ تا ۴۵ سال و ۳۷% دارای سن ۴۵ سال به بالا می باشند.
جدول ۴-۱- توزیع فراوانی پاسخ دهندگان بر اساس سن