وتأبی الطباع علی الناقل.
خوی بد در طبیعتی که نشست/ نرود تا به وقت مرگ از دست.( گلستان:106) (دهخدا: 1109)
3- المأمول خیرمن المأکول.
دو نان نخورندوگوش دارند/گویند امید به زخورده
روزی بینی به کام دشمن / زر مانده و زرپرست مرده .( گلستان:188 ) ( دهخدا:285)
هرکه مزروع خود بخورد به خوید/ وقت خرمنش خوشه باید چید.( گلستان:52 ) ( دهخدا:270)
4- المشرب العذب کثیر الزحام.
هرکجا چشمه‌ای بود شیرین/ مردم ومرغ ومور گردآیند. (گلستان:68) (دهخدا:272)
5- الحرب خدعه.
به تد بیر رستم درآید به بند/ که اسفندیارش نجست از کمند. (بوستان:999) (دهخدا:383)
6- خزع ما صفا دع ماکدر.
بی یک خرده مپسند بروی جفا/ بزرگان بگفتند خزماصفا. (بوستان:3289) (دهخدا:732)
7- رب تال للقرآن والقرآن یلعنه.
گرتو قرآن بدین نمط بخوانی / بیری رونق مسلمانی.( گلستان: 132 ):) (دهخدا: 863 و 1283)
8- کل العداوه ترجی امالتها / الا عداو من عاداک من حسد.
توانم آنکه نیازارم اندرون کسی/ حسود را چه کنم کو زخود به رنج دراست. (گلستان:63)(دهخدا:1226)
9- من دق الباب، الکریم الفتح.
همی گفت غلغل کنان از فرح/ که من دق باب الکریم الفتح (بوستان:1755) (دهخدا:1742)
3-3- تأثیرپذیری از خواص
دسته‌ای دیگر از امثال و حکم موجود، آن‌هایی هستند که مؤلّف، آن‌ها را به عنوان سر تیتر سایر مثل‌ها و حکمت‌ها آورده و شواهد را از دیگر شعرا، که اتفّاقاً، تعدادی از آن شاعران قبل از سعدی می‌زیسته‌اند؛ و ما فرض را بر این می‌گذاریم که سعدی تحت تأثیر متون قبل از خود و نیز در راستای نظریّه‌ی «فرامتنیت ژنت »(نامور مطلق،139:1386)، اینگونه امثال و حکمت‌ها را در میان نوشته‌ها و سروده‌های خود آورده،
1-گربهیمسکیناگرپرداشتی / تخمگنجشکاززمینبرداشتی. (گلستان:114)
سگاگرجلدبودیوفربه / یکشکارینماندیاندرده . سنایی(ق.6) (دهخدا : 53 )
2- آنکهجنگآردبهخونخویشبازیمیکند/ روزمیدانوآنکهبگریزدبهخونلشکری (گلستان:60)
سواریکهدرجنگبنمودپشت / نهخودرا،کهنامآورانرابکشت.(بوستان:1064)
سپاهیکهجانشگرامیبود / ازاوننگخیزدنهنامیبود. اسدی(ق.5) (دهخدا:
64 )
3- شرطعقلاستصبرتیرانداز / کهچورفتازکماننیایدباز .(گلستان:179)
منشینترشازگردشایّامکهصبر / تلخاستولیکنبرشیریندارد.(گلستان:71)
کهصبراستوزرچاره‌یکارها / جزایننشکندپشتتیمارها. فردوسی(ق.4و5)
شتابوبدیکاراهریمناست / پشیمانیورنججانوتناست . فردوسی .
شکیبائیوهوشورایوخرد / هژبرژیانرابهدامآورد . فردوسی(ق.4و5)
بهصبرازبندگرددمردرسته / کهصبرآمدکلیدبندبسته . نظامی(ق.6)
شتابزدکیکارشیطاناستوبیصبریازبابنادانی .مرزباننامه(622-607) (دهخدا : 68 )
4- تنهمانخاکگرانسیهاستارچه / شارهوآنفتکنیکرتهوشلوارش . ناصرخسرو(ق.5)
بازشترویدیبهوخرگرچهخوباستخوبننماید . ناصرخسرو(ق.5)
زشتباشددبیقیودیبا / کهبودبرعروسنارنیا.(بوستان:107)
گفت: چگونهمی‌بینیایندیبایمعلمرابراینحیوانلایعلم؟گفتم: خطّیزشتاستکهبهآبزرنوشته‌است.(گلستان:119) (دهخدا:360)

5- منشبایدازمردچونسروراست/ اگربرزوبالانداردرواست. ابوشکوربلخی(ق.4)
اسبتازیاگرضعیفبود / همچنانازطویله‌ایخربه.(گلستان:59)
اسبلاغرمیانبهکارآید / روزمیداننهگاوپرواری.( گلستان:60)
نههرکهبهقامتمهتر،بهقیمتبهتر.( گلستان:59)
کوتاهخردمند،بهازنادانبلند..( گلستان:59) ( همان : 167 )
6- کهبختبداستاژدهایدژم / بهدامآوردشیرشرزهبهرم
بهمردینیابدکشروزها / چنینآمداینتیزچنگاژدها. فردوسی(ق.4و5)
بازویبختبه،کهبازویسخت. (گلستان:120)
بختودولتبهکاردانینیست / جزبهتأییدآسمانینیست. (گلستان:84) ( دهخدا: 19)
7- ازاینمشترفیقانریایی / بریدنبهتراستازآشنایی
همهیارتوازبهرتراشند/ پیلقمههوادارتوباشند
زتوجویندازدولتمعونت / گریزندازبرتوروزمحنت

• ساماندهی نظام ایاب و ذهاب

۳ - نظام های مورد نیاز برای پرورش و بالندگی تأمین کنندگان :

یکی از مؤلفه های مهم مدیریت زنجیره تـأمین ، ایجاد یکپارچگی در بین تأمین کنندگان می باشد و لازم است سیاست توجه به تعدد تأمین کنندگان جزء و غیرکیفی را به سمت سیاست جذب و توجه به تأمین کنندگان توانا و باتعداد محدود سوق داد . برای عملیـاتی کردن چنین سیـاستی لازم است تـأمین کنندگان قوی و توانـایی تربیت نمود که برای تربیت این گونه تـأمین کنندگان بـایستی از طریق طراحـی نظام هایی در جهت پرورش و بالنـدگی آنان گـام برداشت ، به طور کلی نظام هایی که در مدیریت زنجیره تأمین به پرورش تأمین کنندگان کمک می کنند را می توان به شرح زیر بیان نمود :

• طراحی نظام آموزش و مهارت آموزی برای تأمین کنندگان

• تهیه بانک اطلاعاتی از سوابق آموزشی و مهارتی تأمین کنندگان

• طراحی نظام نیازسنجی آموزشی مطلوب برای تأمین کنندگان

• طراحی نظام اجرایی آموزش تأمین کنندگان

• تدوین نظام آموزش های مدیریتی و سرپرستی برای تأمین کنندگان

۴ - نظام های مورد نیاز برای استفاده بهره ور از تأمین کنندگان :
درنظام جامع مدیریت زنجیره تأمین استفاده مؤثر حاصل تمام اقدامات مربوط به تأمین کنندگان است ، به عبارت دیگر تکامل و تعـالی در مدیریت زنجیره تـأمین در بکـارگیری توانمندی های بالقـوه و بالفعل تـأمین کنندگان می باشد . بکـارگیری توان تـأمین کنندگان نیازمند سازوکارهای مناسبی است . به طور کلی نظام های مورد نیاز برای بکارگیری مؤثر تـأمین کنندگان را می توان به شرح زیر بیان نمود :

• طراحی نظام اطلاعات مدیریت تأمین کنندگان

• طراحی نظام کارراهه و ارتقاء برای تأمین کنندگان

• طراحی نظام مدیریت رهبری برای تأمین کنندگان

• طراحی نظام تشویق و تنبیه تأمین کنندگان

• طراحی نظام پاداش دهی مطلوب

• طراحی نظام های انگیزشی (نیلی پور طباطبایی و همکاران،۱۳۹۱).

۲-۲-۳) مدیریت دانش
آندرس(۲۰۰۷) عقیده دارد که “مدیریت دانش، مدیریت دانایی یا مدیریت اندوخته‌های علمی^[۳۱] در دسترس قرار دادن نظام‌مند اطلاعات و اندوخته‌های علمی است، به گونه‌ای که به هنگام نیاز در اختیار افرادی که نیازمند آنها هستند، قرار گیرند تا آن ها بتوانند کار روزمره خود را با بازدهی بیشتر و موثرتر انجام دهند". برنامه اجرایی مدیریت اندوخته‌های علمی بر این سه جزء اصلی بنا می‌شود:

• افرادی که تولیدکننده و یا مصرف‌ کننده این اندوخته‌ها هستند،

• فرآیندهایی که این اندوخته‌ها را مدیریت می‌کنند،

• ابزار و تمهیداتی که دسترسی به این سرمایه‌های علمی را آسان می‌کنند.

اساسی ترین مشخصه سازمانهای هوشمند قرن بیست و یکم، تأکید بر دانش و اطلاعات است. برخلاف سازمانهای گذشته، سازمانهای امروزی دارای تکنولوژی پیشرفته بوده، نیازمند کسب، مدیریت و بهره برداری از دانش و اطلاعات به منظور بهبود کارآیی، مدیریت و پیگیری تغییرات پایان ناپذیر هستند. دانش، ابزار قدرتمندی است که می تواند تغییرات را در جهان به وجود آورده و نوآوری ها را ممکن سازد.
اهمیت دانش را در محیط جهانی و پیچیده امروزی نمیتوان نادیده گرفت. آن سازمانهایی که میدانند چگونه اطلاعات را به طور مؤثر کسب، توزیع و مدیریت کنند، رهبران صنعت خود خواهند بود. ما امروزه به سوی دوره ای حرکت میکنیم که مزیت رقابتی نه فقط از طریق دستیابی به اطلاعات، بلکه مهمتر از آن از طریق ایجاد دانش جدید حاصل میشود.
مدیریت دانش یک مدل تجاری میان رشتهای است که با همه جوانب دانش شامل خلق، کدگذاری، تسهیم و استفاده از دانش برای ارتقاء یادگیری و نوآوری در بافت شرکت سر و کار دارد. مدیریت دانش، هم با ابزارهای تکنولوژیکی و هم با روش های جاری سازمانی شامل تولید دانش جدید، کسب دانش با ارزش از منابع خارجی ، استفاده از این دانش در تصمیم گیری، وارد کردن دانش در فرایندها، محصولات و خدمات، کدگذاری اطلاعات در اسناد و مدارک، نرمافزارها و پایگاه داده ها، تسهیل رشد دانش، انتقال دانش به سایر بخش های سازمان و در نهایت اندازه گیری داراییهای دانشی و اثرگذاری مدیریت دانش سروکار دارد.
شرکتها برای خدمت بهتر به مشتریان و باقی ماندن در یک صنعت باید دوره زمانی تولید را کاهش دهند، با حداقل داراییهای ثابت عمل کنند، زمان توسعه محصول را کوتاه کنند، کارمندان را توانمند سازند، سازگاری و انعطافپذیری را ارتقاء دهند، اطلاعات را تسخیر کرده و دانش را خلق و تسهیم کنند .هیچ یک از این اقدامات بدون تمرکز پیوسته بر خلق، به روزرسانی، در دسترس قراردادن، کیفیت دانش و استفاده از آن به وسیله کلیه کارکنان و تیمهای کاری اتفاق نخواهد افتاد (واعظی و مسلمی،۱۳۸۸).
۲-۲-۳-۱) مفهوم مدیریت دانش 
مدیریت دانش طیف وسیعی از فعالیتها است که برای مدیریت، مبادله، خلق یا ارتقای سرمایه های فکری در سطح کلان به کار می رود. مدیریت دانش طراحی هوشمندانه فرایندها، ابزار، ساختار و غیره با قصد افزایش، نوسازی، اشتراک یا بهبود استفاده از دانش است که در هر کدام از سه عنصر سرمایه فکری یعنی ساختاری، انسانی و اجتماعی نمایان می شود. مدیریت دانش فرایندی است که به سازمانها کمک می کند تا اطلاعات و مهارت های مهم را که به عنوان حافظه سازمانی محسوب می شود و به طور معمول به صورت سازماندهی نشده وجود دارند، شناسایی، انتخاب، سازماندهی و منتشر نمایند. این امر مدیریت سازمانها را برای حل مسائل یادگیری، برنامه ریزی راهبردی و تصمیم گیریهای پویا به صورت کارا و موثر قادر می سازد (شائمی و همکاران،۱۳۹۲).
۲-۲-۳-۲) علل پیدایش مدیریت دانش

• دگرگونی مدل کسب و کار صنعتیکه سرمایه های یک سازمان اساسا سرمایه های قابل لمس و ملی بودند(امکانات تولید، ماشین، زمین و غیره) به سمت سازمانهایی که دارایی اصلی آنها غیرقابل لمس بوده و با دانش، خبرگی، توانایی و مدیریت برای خلاق سازی کارکنان آنها گره خورده است.

• افزایش فوق العاده حجم اطلاعات، ذخیره الکترونیکی آن و افزایش دسترسی به اطلاعات به طور کلی ارزش دانش را افزوده است؛ زیرا فقط از طریق دانش است که این اطلاعات ارزش پیدا می کند، دانش همچنین ارزش بالایی پیدا می کند. زیرا به اقدام نزدیک تر است. اطلاعات به خودی خود تصمیم ایجاد نمی کند، بلکه تبدیل اطلاعات به دانش مبتنی بر انسان ها است که به تصمیم و بنابراین به اقدام می انجامد.

• تغییر هرم سنی جمعیت و ویژگی های جمعیت شناختی که فقط در منابع کمی به آن اشاره شده است. بسیاری از سازمان ها دریافته اند که حجم زیادی از دانش مهم آنها در آستانه بازنشستگی است. این آگاهی فزاینده وجود دارد که اگر اندازه گیری و اقدام مناسب انجام نشود، قسمت عمده این دانش و خبرگی حیاتی به سادگی از سازمان خارج می شود.

• تخصصی تر شدن فعالیتها نیز ممکن است خطر از دست رفتن دانش سازمانی و خبرگی به واسطه انتقال یا اخراج کارکنان را بهمراه داشته باشد. در بدو امر به مدیریت دانش فقط از بعد فن آوری نگاه می شد و آن را یک فناوری می پنداشتند. اما به تدریج سازمانها دریافتند که برای استفاده واقعی از مهارت کارکنان، چیزی ماورای مدیریت اطلاعات موردنیاز است. انسانها در مقابل بعد فناوری و الکترونیکی، در مرکز توسعه، اجرا و موفقیت مدیریت دانش قرار می گیرند و همین عامل انسانی وجه تمایز مدیریت دانش از مفاهیم مشابهی چون مدیریت اطلاعات است(منصوری،۱۳۹۰).

۲-۲-۳-۳)راهبردهای مدیریت دانش
مدیریت کلان جهت کارآمدی زیرسیستم های خود می بایست ماهیت، اصول و ابعاد مدیریت دانش را بشناسد. راهبردهایی که ماهیت و توانایی متفاوت مدیران را منعکس می نماید عبارتنداز:

• راهبرد دانشبه عنوان راهبرد کسب وکار که روشی جامع و با وسعت سازمانی برای مدیریت دانش است، که بیشتر به عنوان یک محصول در نظر گرفته می شود.

یک واحد تصمیم گیری کاراست اگر واحد یا ترکیبی از سایر واحد ها نتوانند همان مقدار ستاده واحد تحت بررسی را با مقدار داده کمتری تولید کنند و به عبارت دیگر واحد تصمیم گیری کاراست، اگر واحد یا ترکیبی از سایر واحد ها نتوانند با همان مقدار تحت ارزیابی میزان ستاده بیشتر نسبت به واحد تحت ارزیابی تولید کنند. واحدی که کارا نباشد ناکاراست.
تحلیل پوششی داده‌ها (DEA) مبنی بر یک سری بهینه سازی با بهره گرفتن از برنامه ریزی خطی است و نوع تابع آن از قبل مشخص نبوده تا پارامترهای آن برآورد نمود، لذا روش “غیر پارامتریک ” نیز گفته می‌شود. (میرهدایتیان ۲۰۱۳).
=کارایی
مفهوم کارایی در تحلیل پوششی داده‌ها
کارایی یک واحد مستلزم مقایسه ستاده های آن واحد می باشد. در ساده ترین حالت تنها یک داده و یک ستاده وجود دارد، کارایی را می‌توان از تقسیم ستاده به داده بدست آورد .
به طور مثال کارایی یک کامپیوتر از تقسیم تعداد محاسبات به مقدار زمان به دست می آید که حاصل تعداد محاسبات در واحد زمان را نشان می دهد .
اگر واحد تصمیم گیری دارای داده‌ها و ستاده های چند گانه باشد و ارزش (قیمت ) هر یک از داده‌ها و ستاده ها معلوم باشد، می‌توان از تقسیم مجموع حاصلضرب مقدار ستاده ها در وزن های (قیمت یا ارزش ) مربوط به مجموع حاصل ضرب مقدار داده‌ها در وزن های مربوطه میزان کارایی را محاسبه کرد .
=کارایی
۲-۷-۳٫مدلهای اصلی تحلیل پوششی داده‌ها (DEA) :
اگر چه تعداد مدلهای تحلیل پوششی داده‌ها روز به روز افزایش یافته و جنبه ی تخصصی پیدا می‌کند اما مبنای همه ی آن ها، تعداد مدل اصلی است که توسط بنیانگذاران این روش علمی طراحی و تبیین گردیده است. در این قسمت به تشریح برخی از این مدلهای اصلی پرداخته می‌شود که عبارتند از :
۱:مدل اصلی (CCR)
۲: مدل اصلی (BCC)
مدلهای اصلی اول و دوم، با گرایش نهاده گرا و ستاده گرا همراه با یک مثال ساده به منظور درک تفاوت ها بیان می‌شود. بدیهی است برای آشنایی بیشتر با مدل های منشعب از این مدل های اصلی، مطالعه مقالات و کتب کاربردی رویکرد تحلیل پوششی داده‌ها سودمند می باشد.

۲-۷-۳-۱٫مدل اصلی CCR:
این مدل در ابتدا توسط چارنز، کوپر و رودز در سال (۱۹۸۷) پیشنهاد شد و نام آن از حروف اول اسامی پیشنهاد دهندگان گرفته شده که بیشتر به (CCR) معروف است. اگر فرض کنیم تعداد (DMU_J) برابر با (n) باشد، یعنی (DMU₁, DMU₂, DMU₃,…, DMU_n) که از (m) نوع نهاده مصرف کرده و (s) نوع ستاده تولید می‌کنند، در این صورت نهاده های (DMU_j) شامل (x₁j,x_2j,…,x_mj) و ستاده های (DMU_j) شامل (y₁j,y_2j,…,y_sj) خواهد بود. می‌توان ماترس نهاده ها را نماد (X) و ماتریس ستاده ها را نماد (Y) به صورت زیر نشان داد .
با در نظر گرفتن این داده‌ها می‌توان کارایی هر (DMU_J) را با بهره گرفتن از مدل (CCR) محاسبه نمود، مدل اولیه (CCR) که بصورت برنامه ریزی خطی نوشته شده است به صورت مدل زیر می باشد .
MAX = U₁ Y_1P + …+ U_S Y_SP
St:
V₁Y_1P+ … +V_MX_MP = ۱
V₁Y_1J + U_SJ ≤ V₁Y_1J + …+ V_MX_MJ (J=1,…,n)
V₁ , V₂ , …, V_M ≥ ۰
U₁ , U₂ , …, U_S ≥ ۰
در این مدل (V_I) اوزان یا ضرایب نهاده ها و (U_r) اوزان یا ضرایب ستاده هاست. با حل برنامه خطی مذکور، ضرایب نهاده ها و ستاده ها که متغیر این مدل هستند، طروی به دست می آید که نسبت کارایی (DMU_P) به حداکثر برسد. به واسطه محدودیت های مدل برنامه ریزی، ارزش بهینه تابع هدف () حداکثر برابر (۱) خواهد بود. همچنین در مدل (CCR) ارزش بهینه، مستقل از معیارهایی هستندکه نهاده ها و ستاده ها توسط آنها اندازه گیری می شوند و برای تمام (DMU ها) یکسان می باشند، بنابراین یک فرد می‌تواند ستاده ها را مثلا با کیلو گرم اندازه گیری کند و دیگری با گرم و نفر سوم با پوند و …. اما نتیجه ارزیابی یکسان خواهد بود.
الف.دیدگاه‌های ورودی ـ محور و خروجی ـ محور در حل مدل‌های CCR
در مدل‌های DEA، راهکار بهبود واحدهای ناکارا، رسیدن به مرز کارایی است. مرز کارایی‌،‌ متشکل از واحدهایی با اندازه کارایی ۱ است. به طور کلی، دو نوع راهکار برای بهبود واحدهای غیرکارا و رسیدن آنها به مرز کارایی وجود دارد:
الف – کاهش نهاده‌ها بدون کاهش ستاده‌ها تا زمان رسیدن به واحدی بر روی مرزکارایی ( این نگرش را ماهیت نهاده‌ای بهبود عملکرد یا سنجش کارایی با ماهیت ورودی ـ محور می‌نامند).
ب- افزایش ستاده‌ها تا زمان رسیدن به واحدی بر روی مرز کارایی بدون جذب نهاده‌های بیشتر ( این نگرش را ماهیت ستاده‌ای بهبود عملکرد یا سنجش کارایی با ماهیت خروجی ـ محور می‌نامند).
این دو الگوی بهبودکارایی در نمودار ۲-۱ نشان داده شده است. همانطور که در شکل مشخص است، واحد A ناکاراست. A1 بهبودیافته آن با ماهیت ورودی ـ محور (نهاده‌ای) و A2، نسخه بهبودیافته آن با ماهیت خروجی ـ محور (ستاده‌ای) است.
ستاده
A2
A1
A
نمودار۲-۱٫ الگوی بهبود کارایی
در مدل‌های تحلیل پوششی داده‌ها با دیدگاه ورودی ـ محور، به دنبال دست‌یابی به نسبت ناکارایی فنی هستیم که بایستی در ورودی‌ها کاهش داده شود تا بدون تغییر در میزان خروجی‌ها، واحد در مرز کارایی قرار گیرد. اما در دیدگاه خروجی ـ محور، به دنبال نسبتی هستیم که بایستی خروجی‌ها افزایش یابند تا بدون تغییر در میزان ورودی‌ها، واحد به مرز کارایی برسد. با پیشنهاد چارنز و کوپر، با اعمال محدودیت  در مدل برنامه‌ریزی کسری CCR، این مدل به مدل برنامه‌ریزی خطی زیر تبدیل شد:

مدل تعیین کارایی فوق، به مدل مضربی CCR ورودی ـ محور (CCR.I) معروف است. اما برای تبدیل مدل کسری CCR به یک مدل برنامه‌ریزی خطی می‌توان از روش دیگری نیز استفاده کرد. در این روش با اعمال محدودیت، مدل برنامه‌ریزی کسری CCR به مدل برنامه‌ریزی خطی زیر تبدیل می‌شود که بیانگر مدل مضربی CCR خروجی ـ محور (CCR.O) است:

ب .با رویکرد ورودی ـ خروجی محور (CCR.IO)
در این بخش، هدف عبارتست از ارائه مدلی که برای بهبود عملکرد واحدهای ناکارا، هر دو ماهیت ورودی محور و خروجی محور را تواماً داشته باشد. به عبارت دیگر، هدف عبارتست از ارائه مدلی که کاهش ورودی‌ها و افزایش خروجی‌ها را به صورت همزمان به عنوان راهکار بهبود کارایی واحدهای ناکارا پیشنهاد کند. دو رویکرد متعارف ورودی ـ محور و خروجی ـ محور در مدل CCR، برگرفته از تعریف کارایی در مدل کسری CCR به صورت ”نسبت ترکیب وزنیِ خروجی‌ها به ترکیب وزنیِ ورودی‌ها“ هستند. اما در رویکرد ورودی ـ خروجی محور در مدل CCR، مقایسه کارایی واحدهای تصمیم‌گیرنده از حجم تبدیل ورودی‌های چندگانه به خروجی‌های چندگانه (تفاضل ترکیب وزنیِ ورودی‌های هر واحد از ترکیب وزنیِ خروجی‌های آن واحد) صورت می پذیرد. مدل CCR ورودی ـ خروجی محور به صورت زیر تعریف می شود:

در این مدل، اندازه کارایی واحد تحت بررسی از رابطه  به‌دست می‌آید که در آن:، اندیس واحد تصمیم گیرنده تحت بررسی و متغیر نیز بیانگر بیشترین مقدار حاصل از تفاضل ترکیب وزنیِ خروجی‌ها منهای ترکیب وزنیِ ورودی‌ها در بین n واحد تصمیم‌گیرنده است. به عبارت دیگر، می‌توان بیان کرد که اندازه کارایی واحد تحت بررسی برابر است با :

از آنجا که مدل ارائه شده در بالا غیر خطی است، برای تبدیل آن به یک مدل برنامه‌ریزی خطی می‌بایست تمهیداتی اندیشیده شود. برای این منظور، دو طرف محدودیت‌های این مدل را بر متغیر مثبت تقسیم می‌کنیم تا مدل به صورت زیر تغییر یابد:

حال اگر هر کدام از ستارگان چهار پر را با ستارگان پنج پر جمع کنیم، مجددأ به عدد ۹ می‌رسیم.
۴-۱۳ کتیبه‌ها
تعداد کتیبه‌های داخلی مسجد شیخ لطف الله، ۱۸ عدد است، به این صورت که ۸ عدد در ۸ دیوار مسجد و ۸ عدد در لوزی‌های گنبد به خط بنایی و ۲ عدد در دو ردیف گنبد، که به این صورت به عدد ۱۸ می‌رسیم. همان‌طور که می‌بینیم، با جمع کردن ارقام عدد ۱۸ عدد ۹ به دست می‌آید.
۴-۱۴چرخش مسجد به سمت قبله
همان‌طور که می‌دانیم مسجد شیخ لطف الله برای حل مشکل قبله، یک چرخش ۴۵ درجه به سمت قبله دارد. که اگر باز هم اگر جمع ارقام عدد ۴۵ را ملاحظه کنیم باز به عدد ۹ خواهیم رسید.

فصل پنجم
نتیجه گیری
اسلام، نخستین دین آسمانی است که نظر انسان را به گستره زیبایی در آفریده‌ها جلب می‌کند و به او کمک می‌کند، که بُعد انسانی و روحانی فطرت خویش را ارج نهاده تا به فراسوی زندگی حیوانی رهنمون شود. هنر اسلامی، هنری است که بر اساس دین اسلام شکل گرفت و بازتابی از زیبایی و زینت دین اسلام است. همان‌طوری که پیشتر گفته شد تمام نظم تجریدی موجود در هنر متعالی اسلامی، از محتوای عارفانه‌ای است که بر پایه ایدئولوژی اسلام بنا شده است. بی‌شک نمی توان، مسائل روحانی را از این هنر جدا دانست، زیرا تا این احساس برانگیخته نشود و وجدان و فطرت انسانی احیا نگردد، ایمانی ریشه نمی‌دواند. از این حیث می‌توان ادعا کرد که دین با هنر اسلامی نقاط اشتراک متعددی دارد. و اینجاست که مفهوم حکمت هنر اسلامی آشکار می‌شود. در واقع، مفهوم حکمت هنر اسلامی به هیچ عنوان دور از مفهوم عرفانی اسلام نیست. هدف هنر اسلامی، نمایاندن زینت و زیبایی دین اسلام است وهدف حکمت در هنر اسلامی، این است که به بیان این محتوای عارفانه در بطن این هنر می‌پردازد.
حال باید به این نکته پرداخت که چه حکمتی در تزیینات و ساختار مساجد اسلامی، به خصوص مسجد شیخ لطف الله وجود دارد؟ مساجد، همواره نقطه به اوج رسیدن هنر اسلامی و معماری اسلامی بوده است.مسجد، محل تجلی مجموعه‌ای از هنرهایی است که مصداق مُسلم هنر خدایی و آسمانی است. به عبارت دیگر، در مساجد هنر با دین ملاقات می‌کند. مجموعه ای از جلوه‌های هنری را می‌توان در ساختار و تزیینات مساجد مشاهده نمود، این جلوه‌های هنری در گنبد، محراب،‌گچبری،‌آجرکاری، کاشیکاری، مقرنس کاری،‌ خوشنویسی، فضاآرایی و…در طول نسل‌ها و قرون متماد،‌ پاک‌ترین و امن‌ترین مکان برای هنر اسلامی، مساجد بوده است.
از آنجا که هنر اسلامی با نماد آمیخته است و نمادها ماهیت و جوهر هنر اسلامی را تشکیل می‌دهند، لذا ساختار و تزییناتی که از هنر اسلامی در خدمت مسجد شیخ لطف الله نیز قرار گرفته، فراوان بوده و دارای پیامی معنادار می‌باشد.
در بنای این مسجد، ‌هنرهای گوناگون با هم در آمیخته شده است. معماری در توازن اجزا کوشیده،‌ به الوان کاشی‌ها و نقوش توجه شده ‌و خوشنویسی الواح و کتیبه‌ها را جلوه و جلا بخشیده شده است. زیبایی معناداری که در معماری اجزاء و عناصر این مسجد، نظیر کتیبه‌ها و یا مقرنس‌ها موج می‌زنند نه تنها انسان را از یاد خداوند غافل نمی‌سازد بلکه او را متوجه وزن اشکال و صور روحانی آن می‌کند. چرا که معمار به واسطه هنر و با بهره گرفتن از مصالح و ملزومات کار هنری، همزمان با خلق یک بنای زیبا به مفهوم سازی نیز می‌پردازد. در واقع،‌ تزریق نوعی روح و حس درونی جدید به بنای مسجد است که معمار،‌ با به کارگیری یک‌سری مفاهیم اسلامی همچون بازگشت به اصل کثرت به وحدت و به کارگیری آرایه های نمادین،‌ چنین فضایی را خلق کرده است. به جرأت می‌توان گفت که معمار مسلمان در هنگام خلق بنایی زیبا نظیر مسجد شیخ لطف الله ،‌ همواره حقیقتی با عنوان مبداء آفرینش را با خود به همراه داشته است.
اساساًچیزی که در این مسجد را از دیگر مساجد اسلامی متمایز می‌کند، جنبه سمبلیک زیبای اجزای آن است ، زیرا در همه جای این مسجد، سایه ای از حقیقت و مرتبتی متعالی وجود دارد.به همین جهت،‌ هر سمبلی، حقیقتی ماورای این جهان پیدا می‌کند. بنابراین سمبل‌ها در مقام دیداری قرار می‌گیرند که از مرتبه خویش نزول کرده تا معنای متعالی را بیان نمایند، و این معانی جز با این سمبل‌ها و تشبیهات به میان نمی‌آیند. نمادگرایی موجود در این مسجد، چه به صورت فرم ها و چه به صورت نقش‌ها در واقع ارزش ذاتی بنا محسوب می شوند. در حقیقت اهداف چنین تزئیناتی، بیان واقعیات غیر ملموس است.
هنگامی که انسان وارد بنای مسجد شیخ لطف الله می‌شود میان درون و برون، تفاوتی آشکار مشاهده می‌کند و به این معنی که آدمی با گردش در داخل و خارج مسجد، در واقع میان وحدت و کثرت سیر می‌کند.
معماری این مسجد به ‌دنبال الهام از مفاهیم کلام الهی و روایی است، تا فضایی ایجاد بکند که عالم ملکوت(عالم معنا) و عالم ناسوت(عالم صورت،ملک و طبیعت) را به هم قرین سازد و فضای روحانی واحدی را خلق کند، همه اجزای مسجد، به یک محور و نهایت منتهی به یک نقطه می‌شوند. نقوش، اشکال و نور در معماری مسجد شیخ لطف الله، نشانه بارزی برای القای معانی پنهان هستند و مخاطب از طریق حضور در فضای معماری به درک شهودی آن معانی نایل می شود.
حال در اینجا این سوال مطرح است که بین تزیینات مسجد شیخ لطف الله با حروف ابجد ارتباطی وجود دارد؟
تزیینات مسجد ارتباط زیبایی با حروف ابجد دارند و در تزییناتی مانند نقوش گنبد، شمسه، نقوش دیوارها، رنگ و عنصر نور این ارتباط دنبال شده است و در تمامی این عناصر عدد ۹ با محاسبه عدد ابجد آن‌ها به شیوه شگفت‌انگیزی به دست می‌آید.
اینچنین ساختاری دقیق در این مسجد، جز با وجود دست ذات مقدس او امکان‌پذیر نیست.
منابع کُتب

1. 1. بختیار، رضا نور، ۱۳۷۴، اصفهان موزه همیشه زنده، تهران، نشر رضا نور بختیار

1. 1. بلخاری قهی، حسن، ۱۳۸۸، سرگذشت هنر در تمدن اسلامی(موسیقی و معماری)، تهران، انتشارات سوره مهر

1. 1. بلخاری قهی، حسن، ۱۳۹۰، مبانی عرفانی هنر و معماری اسلامی، تهران، انتشارات سوره مهر

1. 1. بورکهارت، تیتوس، ۱۳۷۰، جاودانگی و هنر، ترجمه سید محمد آوینی، تهران، انتشارات برگ

1. 1. بورکهارت، تیتوس، ۱۳۸۹، هنر مقدس، ترجمه جلال ستاری، تهران، انتشارات سروش

1. 1. به کوشش ستاد عالی هماهنگی و نظارت بر کانون فرهنگی- هنری مساجد، ۱۳۸۷، مجموعه مقالات هنر و معماری مساجد، تهران، انتشارات رسانش

1. 1. پوپ، آپهام آرتور، ۱۳۶۶، معماری ایران، ترجمه غلامحسین صدری‌افشاری، بی‌جا، انتشارات ارومیه

1. 1. پیرنیا، محمد‌کریم، ۱۳۷۴، معماری اسلامی ایران، تدوین غلام‌حسین معماریان، تهران، انتشارات دانشگاه علم و صنعت

1. 1. جمعی از نویسندگان،۱۳۷۰، دومین یادنامه علامه طباطبائى‏، تهران، انتشارات مؤسسه مطالعاتى و تحقیقات فرهنگى‏

1. 1. حسن زاده آملی، حسن، ۱۳۷۸، دروس هیئت، قم، انتشارات بوستان کتاب

1. 1. حسن زاده آملی، حسن، ۱۳۸۵، عیون مسائل النفس و سرح العیون فی شرح العیون‏، تهران، انتشارات امیرکبیر

1. 1. خزایی، محمد،۱۳۸۱، مجموعه مقالات اولین همایش هنر اسلامی، تهران، موسسه مطالعات هنر اسلامی

1. 1. دهخدا، ۱۳۷۴، لغت نامه، تهران، انتشارات دانشگاه تهران

1. 1. رهنورد، زهرا،۱۳۸۸، حکمت هنر اسلامی، تهران، انتشارات سمت

1. 1. سجادی، سید جعفر، ۱۳۷۳، فرهنگ معارف اسلامی، تهران، انتشارات دانشگاه تهران

1. 1. سهروردی، شهاب‌الدین، ۱۳۷۷، حکمه‌الاشراق، ترجمه و شرح جعفر سجادی، تهران، انتشارات دانشگاه تهران

1. 1. سینا، بوعلی حسین بن عبدالله، بی‌تا، رسایل، تهران، انتشارات بیدار

1. 1. شایسته‌فر، مهناز- حمید سفادی، یاسین، ۱۳۸۲،خوشنویسی اسلامی، تهران، انتشارات هنر اسلامی

1. 1. شریف تهرانی، رضا، ۱۳۸۴، انسان- فضا- طراحی، تهران، چاپ و نشر کتاب‌های درسی ایران

1. 1. شهبازی‌شیران، حبیب، ۱۳۸۹، مصادیق مهم ابنیه مذهبی و برجستگی‌های معماری و تزیینی تمدن اسلامی ایران در دوره صفویان، اردبیل، انتشارات دانشگاه محقق اردبیل

1. 1. شیرازی، صدرالدین،۱۳۶۲، مبدأ و معاد، ترجمه احمد‌بن محمد‌الحسینی اردکانی، تهران، مرکز نشر دانشگاهی

1. 1. ضیمران، محمد، ۱۳۸۳، درآمدی بر نشانه شناسی هنر، تهران، نشر قصه، چاپ دوم

1. 1. طالبیان، سید محمد، ۱۳۸۷، مجموعه مقالات برگزیده همایش اعتصام به قرآن و عترت رمز انسجام و وحدت، تهران، نشر سخنور

1. 1. طباطبایی، محمد‌حسین، ۱۳۶۶، تفسیر‌المیزان، قم، انتشارات برگ

1. 1. عربی، محیی الدین، ۱۹۶۹، البلغه فی الحله، استامبول، بی نا

1. 1. عمید، حسن، ۱۳۷۴، لغت نامه، تهران، انتشارات امیرکبیر

1. کربن، هانری،۱۳۶۹، فلسفه ایرانی و فلسفه تطبیقی، ترجمه سید جواد طباطبایی،تهران، انتشارات طوس

Demand_ij: شاخص تقاضای ناحیه j برای خدمت گرفتن از پمپ بنزین موجود در ناحیه i

• • مزایا

حل مسأله مکان‏یابی جایگاه‏های عرضه سوخت با بهره گرفتن از مدل برنامه‏ ریزی ریاضی باعث می‏شود که دقیق­ترین پاسخ و مکان‏یابی بهینه به‎دست آید. زیرا تمامی حالت بررسی شده و با محاسبات دقیق ریاضی همراه است.

• • معایب

برای حل مسأله مکان‏یابی جایگاه‏های عرضه سوخت با بهره گرفتن از مدل برنامه‏ ریزی ریاضی باید تعدادی پیشنهاد موجود باشد تا بین آنها مقایسه صورت گرفته و بهترین حالت انتخاب شود.

1. 1. برای ارائه پیشنهاد به یک فرد خبره نیاز است.

1. 1. اگر فردی خبره تعدادی پیشنهاد برای مقایسه بدهد، لزوما این پیشنهادها بهترین پیشنهاد‏ها نخواهند بود.

1. 1. به علت معدود بودن و چندجمله‏ای غیرقطعی-سخت (NP-Hard^[6]) بودن مسأله، در نظر گرفتن و مقایسه همه حالات تقریبا غیر ممکن و وقت گیر خواهد بود.

      1. 1. مکان‏یابی مدارس

       

       

در این قسمت دو مقاله در زمینه مکان‏یابی دبیرستان و مدارس ابتدایی به عنوان نمونه‏هایی از مکان‏یابی مدارس معرفی می‏شود. در این دو مقاله برای مکان‏یابی از روش AHP استفاده شده است که ابتدا این روش شرح داده می‏شود.

• • شرح روش تحلیل سلسله مراتبی

فرایند تحلیل سلسله مراتبی یکی از روش‏های ‏تصمیم‏ گیری است. معمولا مدل فرایند سلسله مراتبی، با بهره گرفتن از نرم‏افزار انتخاب پیشرفته^[۷] اجرا می‏شود. این نرم‏افزار در تصمیمات و پروژه‏های برنامه‏ ریزی در بیش از بیست کشور به کار گرفته شده است. روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) با توجه به سادگی، انعطاف پذیری، به کارگیری معیارهای کیفی و کمی بطور همزمان و نیز قابلیت بررسی سازگاری در قضاوت‏ها می‏تواند در بررسی موضوعاتی همچون برنامه‏ ریزی شهری و منطقه‏ای، بهینه ‏سازی ترکیب تولید محصولات در یک واحد صنعتی، بودجه‏بندی دستگاه‏های دولتی، برنامه‏ ریزی حمل و نقل، برنامه‏ ریزی تخصیص منابع انرژی، اولویت‏بندی در صنعت برق، اولویت‏بندی پروژه‏های تحقیقات انرژی و محیط زیست و غیره کاربرد مطلوبی داشته باشد [۱].

• • روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی

روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی اولین بار به وسیله توماس ال ساعتی^۳ در سال ۱۹۸۰ ارائه شد. این روش بر پایه مقایسات زوجی استوار است. مدل‏سازی با بهره گرفتن از این روش شامل سه گام می‏باشد:

1. 1. ساختن یک ساختار سلسله مراتبی برای مسأله

1. 1. تعیین ماتریسهای زوجی و محاسبه وزن معیارها و گزینه‏ها

1. 1. بررسی سازگاری سیستم

پس از مشخص شدن ساختار سلسله مراتبی، باید ماتریس‏های مقایسه زوجی براساس نظر شخص تصمیم گیرنده تعیین شود. این عمل، برای اجزای در هر سطح به صورت جداگانه انجام می‏گیرد. به طور کلی اگر تعداد گزینه‏ها و معیا رها به ترتیب برابر n و m باشد، آنگاه ماتریسهای مقایسه زوجی گزینه‏ها به صورت m×m و ماتریس مقایسه زوجی معیار‏ها یک ماتریس n×n خواهد بود [۶].

• • 1. 1. مکان‏یابی دبیرستان‏ها